SV - Prof. Charlotte Colman 'Drugsmarkten in België'

maandag 22 mei 2023

Voor de laatste vergadering van ons 96e Rotaryjaar - met een top-gastspreker - mochten we opnieuw rekenen op een grote opkomst. Onze bijna voltallige eigen club ontving niet alleen een grote delegatie van RC Gent Portus Ganda, met wie we deze vergadering hadden georganiseerd, maar ook een grote groep van Rotaract Gent- Prinsenhof, leden van RC Gent Haven en RC Gent Noord.  Daarnaast waren er eveneens vertegenwoordigers van FOD Justitie, procureur, parketmagistraten en leden van de gerechtelijke politie, en uiteraard talrijke partners, vrienden, familieleden en geïnteresseerden!

Tussen de soep en het hoofdgerecht nam onze vriendin Nele het woord om kort haar eerstkomende missie naar Congo toe te lichten. Bij haar terugkeer hoopt ze samen met ons haar project definitief vorm te kunnen geven..

Na de kip en de voorstelling van de gastspreker door onze voorzitter, kon Prof. Charlotte Colman, ons gedurende een goed uur boeien met haar uiteenzetting over ‘De drugsmarkten in België’. 

Charlotte Colman is, naast haar opdracht als professor drugsbeleid en criminologie aan de UGent, sinds juni 2022 ook nationaal drugscoördinator. In die functie is ze de onafhankelijke voorzitter van de algemene cel Drugsbeleid die in 2008 werd opgericht omdat dit beleid versnipperd is onder federale bevoegdheden, gemeenschappen en gewesten. Het gaat hier over illegale drugs, tabac, alcohol, psychoactieve medicatie, gamen, gokken, over preventie, sensibiliseren, zorg, enz  .. dus enorm veel domeinen en aspecten met veel bevoegde ministers… In deze algemene cel drugsbeleid, bestaande uit een 45-tal vertegenwoordigers van alle kabinetten van alle bevoegde ministers,  moeten de beslissingen unaniem genomen worden en het is de voorzitter die hiervoor moet zorgen !! 

De cel maakt de voorbereidingen en de ministers nemen de beslissingen. Elk land in Europa heeft een drugcoördinator en 2x per jaar komen die samen in een gaststad om het drugsbeleid op elkaar af te stemmen. 

Als we spreken over het drugsfenomeen dan zijn er twee facetten: enerzijds is er de vraagzijde van personen die drugs gebruiken en dan is er sprake van preventie, hulpverlening en zorg en anderzijds is er de aanbodzijde : de productie en het aanbod en smokkelen van drugs.

Met haar project rond het bouwen van steden die een plaats geven aan personen die herstellen van druggebruik ontving Charlotte Colman vorig jaar de ROSA 2022. Die personen hebben steun nodig, ze moeten willen maar ook kunnen herstellen en dus toegang krijgen tot huisvesting en werk. Zo werd Gent, dankzij ROSA, de eerste Belgische Inclusieve herstelstad.  

In haar lezing over ‘De drugsmarkten in België” zal Prof. Colman het niet hebben over deze vraagzijde maar wel over de aanbodzijde en ze doet dit aan de hand van drie vragen (zie ook PPT in bijlage)

1.     Waarom is de Antwerpse haven de belangrijkste doorvoerhaven voor cocaïne in Europa?

In 2022 werd een record van 110 ton cocaïne in beslag genomen in containers (waarde 3 miljard euro). Komt van Zuid-Amerika , productie in die landen neemt toe dus de hoeveelheid uitvoer groeit ook. Ons land is interessant omwille van haar centrale ligging (80% wordt doorgevoerd naar Nederland en verder in Europa) . Onze logistiek is ook zeer interessant om verder te smokkelen. Antwerpen is een open haven en heeft rechtstreekse lijnen met Zuid-Amerika. 

Spreker toont ook hoe de drugs meestal worden gesmokkeld (via het lichaam – met alle gevaren van dien - , via fruit : bananen, ananas, blikken tonijn en zelfs graniet (dat niet kan gescand worden!!) Het is niet mogelijk om alle containers te controleren.

Cocainesmokkel is geweld, haven is te groot, er is hulp nodig en die hulp wordt dan ook goed betaald. Het meeste geweld is niet gekend (martelcontainers) . Het geweld in Antwerpen gaat vooral over intimidatie, concurrentie tussen bendes,  enz…

Hoe oplossen?  Je kan moeilijk de haven sluiten, drugs zoeken steeds hun weg! 

2.     Waarom is de illegale productie van drugs een groter gezondheidsrisico dan je zou denken?

België is 2e grootste producent van XTC , speed, amfetamines en gekend als zijnde van zeer goede kwaliteit! Deze producten worden in labos gemaakt die weinig hygiënisch zijn (niet te vergelijken met klinische labos). Er zijn verschillende functies : opdrachtgever, dienstverleners (logistiek, grondstoffen, hardware, de kok en dan de personen die dag en nacht in de potten roeren , die daar slapen en die dus  grote risico’s lopen .

Crystal meth is een amfetamine in gekristalliseerde variant die nu ook kan geproduceerd worden in België (in 2019 in Wuustwezel 460 kg!!). In dat labo waren Zuid-Amerikanen aanwezig die het recept moesten leveren om dit te maken. 

Waarom is dit nu ook ons probleem? Afval komt terecht in waterwegen, in veevoeder, bij verbrande vrachtwagen komen toxische stoffen vrij,  schade fauna , flora, kinderen kunnen zich verbranden aan drugsafval.  De neveneffecten van de productie zijn dus minstens even gevaarlijk. 

Kan de burger iets doen? 

In het Antwerpse en in Limburg worden geurkaarten aangemaakt om de burger te betrekken bij het opsporen van locaties (bij postbodes, kapsalons, wijkagenten.) . 

3.     Wat is de onverwachte parallel tussen het laten leveren van pizza aan huis en het kopen van drugs ? 

PostNL levert legitieme producten, maar dikwijls worden niet- legitieme producten geleverd. Er is het fenomeen van callcenters, waar illegale drugs kunnen besteld worden en een koerier komt die brengen. Ook via internet kan je drugs bestellen. Via het zichtbaar web kan je verschillende producten (psychoactieve stoffen) bestellen waarvan de aanbieders de structuur wijzigen, de naam is dan niet meer cocaïne maar het effect is hetzelfde. En dan is er het Dark web (ziet er uit als Amazon of Booking.com): foto product, beschrijving, prijs en feedback om vertrouwen te creëren.

 

Besluit :

België is een productieland van synthetische drugs met een impact op de volksgezondheid.

België is een doorvoerland , de meeste drugs gaan hun weg vinden naar de rest van Europa.

Een drughandelaar is een multinational met een businessplan die gaat gebruik maken van alle middelen die een legitieme handelaar ook ter beschikking heeft. 

Wat kunnen we eraan doen? Er is een roep naar snelle acties, maar het is niet zo eenvoudig. Er zijn geen mirakel oplossingen. De bovenste laag van de criminele organisatie moet je hard aanpakken, voor de onderlaag (mensen die panden ter beschikking stellen en vooral jongeren die snel geld willen verdienen) moeten vangnetten opgebouwd worden: werken met de jongeren, spreken met de buurt, Burenbemiddeling kan wijken terug vrolijk maken! 

Na enkele vragen bedankte onze voorzitter de gastspreker en beloofde nog eens bij haar langs te komen met een geschenk!!


Extra afbeeldingen


Documenten in bijlage