Met becasines op stap in de Molenbeekvallei, Vremde.

mardi 21 février 2023

JPVH

familie uitstap in de natuur? yes we can!

Met becasines op stap in de Molenbeekvallei, Vremde.

Het dagcentrum ‘Den Buiten’ in Vremde maakt deel uit van het woon- en zorgaanbod van de Maanwandelaarsvzw voor volwassenen met een lichte tot matige verstandelijke beperking. Hier worden activiteiten ontwikkeld op het gebied van natuur en natuurbehoud (recyclage). Er is een beleeftuin, een blote-voetenpad, een aromatische tuin, fruitbomen en een moestuin. Dieren worden er verzorgd (ezels, Camerounse schapen, kippen, konijnen). Dit alles op de rand van het natuurgebied ‘Molenbeekvallei’ dat wordt beheerd door Natuurpunt. Samen met de Maanwandelaars maken ze gebruik van de vroegere kapel van Don Bosco en van de beschikbaar gestelde didactische middelen voor cursussen en opleidingen. 

Het project ‘De Kiem’ is een samenwerking tussen De Maanwandelaars, Natuurpunt, de gemeente BoechoutVremde, Jeugdhulp Don Bosco en Rotary Club Antwerpen-Park.

Het gaat om creatieve integratie van mensen met een beperking, gecombineerd met aandacht voor planten, dieren, water en het milieu. Men beoogt een verdere maatschappelijke integratie van de gasten van het dagcentrum Den Buiten.

De oprichting van een interactiefnatuur-educatief museum in de kapel van Don Bosco op de site van Den Buiten is een volwaardig inclusief project. Volwassenen met een beperking worden actief opgeleid als assistent-natuurgids voor geleide wandelingen voor schoolkinderen en andere groepen en voor ondersteuning van bezoekers van het educatief museum.Rotary Club Antwerpen Park vzw heeft reeds een vijftigjarige samenwerking met de Maanwandelaars.

Omdat het project ‘De Kiem’ bijzonder goed kadert binnen de focusgebieden van Rotary International (waaronder basiseducatie en geletterdheid en bescherming van het leefmilieu), besliste onze club op initiatief van Thierry Gillebert een fundraising te organiseren voor het project. De opbrengst van de fundraising werd aangewend voor de uitrusting van het museum, de inrichting van een keuken, het voorzien van meubilering en didactisch materiaal, en de inrichting van een bosklas met een takkenwal in het natuurgebied.

De werking van De Kiem is in volle ontwikkeling en zal als voorbeeld en testcentrum dienen voor de ontwikkeling van gelijkaardige initiatieven op andere locaties. Als initiatiefnemers vanuit de Rotary Club volgden Thierry en ikzelf de cursus natuurgids in Vremde en kozen we als project binnen de opleiding de organisatie van natuurwandelingen voor rolstoelgebruikers met offroad rolstoelen, de ‘Becasine’.

Personen in een rolstoel hebben zelden de mogelijkheid om een wandeling in een ‘echt’ bos of op een heide te ondernemen. Een klassieke rolwagen is niet aangepast aan hobbelige en modderige boswegen. Met de ‘becasine’, een all terrain rolwagen kunnen we personen met een fysieke beperking de kans geven de natuur echt te beleven in plaats van zich te moeten beperken tot aangelegde paden in parken.

Twee becasines werden ons voor onbepaalde duur ter beschikking gesteld door het ‘Nationaal Verbond voor Steun aan Gehandicapten’. Op 18 juli 2022 verkenden we een parcours van anderhalf uur met start aan de Parking van het Sportcentrum Sneppenbos. Wij werden meesterlijk begeleid door Fred Vanhaverbeke, Koen De Smet en Luc Sels van Natuurpunt Land van Reyen.

Het begon onverwacht aan de berm naast de parking, die als een soort prairietuin werd ontworpen met een ongelooflijke verscheidenheid aan grassen, inheemse planten en struiken. Vandaar naar de Molenbeek, langs goed te onderscheiden weidelandschappen en biotopen. Dat Koen vlotjes in een droge gracht tuimelde overtuigde iedereen dat zelfs bij tropisch zomerweer aangepaste kledij niet overbodig is. Wilde peen, speerdistel, klaver, luzerne, jacobskruiskruid, wilde chicorei, gelderse roos, sleedoorn … stonden alle op het menu van de dag. En voor de fijnproevers een vlasbekje of een wespenorchis. Te mooi om waar te zijn.

Wij keken er naar uit om deze waarnemingen met rolstoelpatiënten over te doen. En zo geschiedde. In september werd een natuurwandeling gepland met een gezin waarvan mama Sandrine, voor 90% rolstoelgebonden, en haar drie kinderen van 12, 10 en 7 bijzonder graag in de natuur vertoeven. Kwestie van hun aandacht niet enkel naar de becasine te laten gaan, maar ook naar flora en fauna, kregen de kinderen de opdracht om de benaming en enkele kenmerken van twee van de toegelichte planten of dieren te onthouden.

We kozen voor het Sneppenbos omdat de hindernissen er beperkt zijn vergeleken met het westelijke deel van de Molenbeekvallei. Het was een voorzichtige inschatting want de wandeling verliep zonder enige moeilijkheid. Zelfs de kinderen bleken enthousiast en sterk genoeg om de becasine voort te duwen.

Hindernissen als boomstammen werden moeiteloos genomen en lichte hellingen vormden geen bezwaar. De stoel is evenmin te zwaar om over een boomstam of stegel te worden getild. Wij menen zelfs dat in droge periodes de rolwagen in het natuurgebied achter Don Bosco kan worden gebruikt. Sandrine en haar ganse gezin waren bijzonder enthousiast over deze ervaring.

Voor haar was het lang geleden dat ze zo een authentieke natuurbeleving kon meemaken. Om dit in gezinsverband te kunnen doen, versterkte het gevoel. Het project ‘De Kiem’ in Vremde aan de rand van de Molenbeekvallei is een waardevol en uitgesproken inclusief project van de Maanwandelaars vzw. In het bijzonder vanwege het zinvolle karakter van de aangeboden activiteiten en de integratie van personen met een mentale beperking in het maatschappelijk leven.

Ook de samenwerking van de Maanwandelaars met verschillende partners (gemeente Boechout, Jeugdhulp Don Bosco, Natuurpunt, Rotary Club Antwerpen Park) betekent een hoopvolle evolutie.

Met de becasines willen we de geleide wandelingen in de Molenbeekvallei uitbreiden naar personen met een fysieke beperking. Op termijn is het de bedoeling dat ook de residenten van ‘Den Buiten’ deelnemen aan natuurwandelingen met de becasine waardoor het inclusief karakter van hun werking nog maar eens versterkt wordt.


Tekst: Jean-Pierre Van Hoorickx Foto's: Thierry Gillebert en Jean-Pierre Van hoorickx

De Becasine, David Enthoven

De becasine werd ontworpen door David Enthoven, die vermoedelijk inspiratie vond in de 18de eeuwse draagstoelen waarmee Franse en Engelse edellieden zich lieten vervoeren. Ondanks de opkomende verlichtingsideeën was er toen enkel aandacht voor het comfort van de edelman. Vandaag is ook het welzijn van de ‘drager’ een aandachtspunt. De becasines werden daarom voorzien van all terrain wielen. De lange hefbomen zorgen voor een minimale belasting van de bestuurders. 

De becasine in volle glorie

all-terrain becasine

familie uitstap mogelijk gemaakt